Algemeen

Roscam Abbing, Michiel. Van Hoogstraten: iconografie van een familie. Amsterdam, in eigen beheer, 1987. 160 pp. Oplage: 200 exemplaren.

Thissen, Peter. Werk, netwerk en letterwerk van de familie Van Hoogstraten in de zeventiende eeuw. Amsterdam & Maarssen, APA – Holland Universiteits Pers, 1994.

 

Genealogie

Hoogstraten, Guus van en Roscam Abbing, Michiel. Genealogie van de familie Van Hoogstraten. Nieuwegein, in eigen beheer, 1997. 48 pp. Oplage: 200 genummerde exemplaren hors commerce. 

 

David van Hoogstraten (VII-A)

Poot, H.K. (e.a.). Lykgedachtenis van den heere David van Hoogstraten, M.D. Konrektor der Latynsche Schoole te Amsterdam. Delft, Reinier Boitet, 1724. 

 

Hans Dirk van Hoogstraten (XV-E)

…

Hans Dirk van Hoogstraten. Deep Economy. Caring for Ecology, Humanity and Religion. Cambridge, James Clarke & Co., Ltd, 2001. ISBN 0 227 67965 2 (paperback), 0 227 67966 0 (hardback).

Uit de herfstaanbieding van de uitgever: This is a fundamental contribution to the (anti)globalisation debate. Exploring ethical and economic thought from Aristotle to Adam Smith to the present day, the author finds a paramount viewpoint in religion. In a Nietzchean approach beyond good and evil, he brings readers to a new conception of how to face the most basic decisions about living together, and calls for a new Enlightenment to transform our way of life.
Zie ook de website van het Institute for Deep Economy and Ethics (IDEE): www.deepeconomy.net

 

Jan Willem van Hoogstraten (IX-A)

Lierzang op de blyde inkomst van zyne doorluchtige hoogheid Willem Karel Hendrik Friso, Prins van Oranje en Nassau, stadhouder, admiraal en kapitein generaal der Vereenigde Nederlanden, enz. enz., enz., binnen Utrecht, den 25.e van hooimaand 1747. Utrecht, Hermannus Besseling, 1747. 

Huwlykszangen, ter bruilofte van den wel edelen gestrengen heere Mr Jan Willem van Hoogstraten, procureur generael in den edelen hove provinciael van Utrecht, raed ordinaris in de edele kamere van justitie van Vianen en Ameyde, enz. enz. en de wel edele jongvrouwe Maria Johanna Terwen, in den echt vereenigd dinnen Rotterdam, den XXXsten van wintermaend MDCCL. 

 

Jan Willem van Hoogstraten (X-B-a)

Specimen juridicum inaugurale de obligationibus quae quasi ex contractu nascuntur […]. Leiden, L. Herding & Zn., 1828. 

 

Pieter van Hoogstraten (IX-A-h)

Dissertatio Juridica inauguralis De Bonorum Publicatione. ‘s-Gravenhage, 1787. (10), 40 p. 

De waare vrienden van Vaderland en Oranje. ‘s-Gravenhage, 1817. 8vo. 69, (1) p.

 

Samuel van Hoogstraten (V-a)

A. Primaire literatuur

De meeste gegevens in de vier hieronder staande overzichten zijn ontleend aan M. Roscam Abbing, De schilder & schrijver Samuel van Hoogstraten (1627-1678), Leiden 1993 (zie B. Secundaire literatuur)

 I Gepubliceerde werken

1. [Gelegenheidsgedicht op plano] Vrevgt-banier Te pronk gesteken, over D. Doctor Barnhart Pandelaarts Byna onverhoopte gesontheit den 19en. van Louwmaant, Dordrecht (Jacob Braat) 1648. Exemplaar: Dordrecht, Bibliotheek GAD, 9002.
2. [Toneelstuk] Vryheit der vereenighde Nederlanden, berijmt door S. v. Hoogstraten, Dordrecht (Abraham Andriessz) 1648. 20 blz. Exemplaren: Den Haag, KB, Pfl. 5794; Amsterdam, UBA, Pfl. E q 10d.
3. [Lofdicht] op Jacob van Oort, Stuarts ongeluckige heerschappye. ofte kort verhael van alle d’ongelucken en rampsaligheden het doorluchtigh huys van Stuart overkomen, sints Robbert, d’eerste uyt desen huyse, koningh van Schotlandt, de Schotse heerschappye is opgedragen, tot de doot van Karel, d’eerste koningh van Engelandt, Schotlandt en Yerlandt, &c., Dordrecht (Abraham Andriessz) 1649. Een tweede druk verscheen te Dordrecht in 1650.
4. [Huwelijksdicht] ‘Gelukwensching, aan de getroude’, in (blz. 82): Cornelis van Overstege, Poëzy, wereldlyke en geestelyke, Dordrecht (Gillis Neering) 1661. Dit gedicht op het huwelijk van Cornelis van Overstegen en Johanna Cools is ‘Dordrecht 7 lentemaant 1649’ gedateerd.
5. S. van Hoogstratens, schoone Roseliin of, de getrouwe liefde van Panthus, Dordrecht (Iasper Gorissz) 1650. 172 blz. Exemplaren: Amsterdam UBA, OK 73-638; Parijs, Institut Néerlandais, Fondation Custodia. Met zeven eigenhandige, niet gesigneerde etsen.
6. Lykclok over de doot van zijn hoogheyt Willem Frederyck prinçe van Orangien grave van Nassauw, etc. Gouverneur Generael der vereenichde Nederlanden. Overleden den 6. november 1650, Dordrecht (Abraham Andriessz) 1650. Exemplaar: Londen, British Library, P 1711 (16).
7. Op de nieuw-geboren Fenix van Oraengie, in stede des overleden vorsts, den prinçe Wilhelmvs verresen den 14. november, 1650, Exemplaar Den Haag, KB, 6884.
8. S. van Hoogstratens goude schalmey, klinkkende van heilige gezangen. op de toonen salomons, en stemmen der heiligen, Dordrecht (Abraham Andriessz) 1652. 170 blz. Exemplaar: Den Haag, KB, 174 J 9.
9. Bruylofts tafelspel of Panassus eergeaf. Aan de edele heere Matthys Pompe, heere van Slingelandt &c. bailliu van Zuydt-Holland &c ende d’edele jonckvrouwe Maria Elisabeth Musch van Waelsdorp, In huwelyck vereenight den 22. november 1654. in ‘s Gravenhage, Den Haag (Anthoni Tongerloo) 1654. 16 blz. Exemplaar: Amsterdam, UBA, Port.ton. 56-33; Leiden UBL 1093 B5. Opgenomen met kleine veranderingen in de spelling: in J. van Someren, Uytspanningh der vernuften, 1660, blz. 379-392.
10. [Vertaling van Nicolaes Faret, “L’honneste homme ou l’art de plaire à la court” waarvan tot 1640 negen verschillende edities bekend zijn] Den eerlyken jongeling, of de edele kunst, van zich by groote en kleyne te doen eeren en beminnen. In Hollants, deur S. van Hoogstraten, Dordrecht (Abraham Andriesz) 1657. 89 blz. Exemplaar: Londen, British Museum, 8406aa8. Met twee eigen niet gesigneerde etsen, en een van zijn vader Dirck. In 1738 en 1756 verschenen herdrukken.
11. [Drempeldicht] “Op den weghwyzer van D.L. v. Bos”, in: L. van den Bosch, Weghwyser door Italien, of beschrijvinge der landen en steden van Italien. Hun beginselen, opkomst, voortganck, bestieringe, en selfsaemheden mitsgaders de bequaemste wegen, om van de eene plaets op de ander, en alsoo door geheel Italien te reysen. Uyt de beste schryvers en ondervindingen by een gebraght, Dordrecht (Abraham Andriessz) 1657. Exemplaar: Den Haag, KB, 2105 A 262. In 1665 verscheen in Amsterdam een herdruk.
12. [Drempeldicht] “‘t Geslachte van Don Quichot, in ‘t gebergt van Serre Morena, in de rots van hem selfs gegraveert, namaels in ‘t Arabis, maer nu in Duytsch overgeset”, voorin: L.V.B. [=Lambert van den Bosch], Den verstandigen vroomen ridder, Don Quichot de la Mancha. Geschreven door Miguel de Cervantes Saavedra. En nu uyt de Spaensche in onse Nederlandtsche tale overgeset, door L.V.B., Dordrecht, Iacobus Savry, 1657. Exemplaar: Den Haag, KB, 32 E 21. Een herdruk verscheen in 1669 bij Baltes Boeckholt te Amsterdam.
13. [Huwelijksdicht] “Aen den bruydegom”, in (ongepagineerd): Bruylofts-fakkel aangesteken ter eeren vanden WelEd. ionker Jr. Cornelis de Bevere, bailliu en opper dijkgraaf van de landen van Stryen &c. bruydegom, ende me iuffrouw juffr. Adriana van Wouw bruydt Den v. van sprokkelmaand 1658. Binnen Dordrecht., Den Haag (Anthony Tongerloo) 1658. Exemplaar: Den Haag, KB, 853 C 135.
14. Twee gedichten “Onbescheid, over de belegering van Amsterdam” en “Grafteiken, over de dood van Kornelius Musch, griffier van hare Hoog. Mog.”, in (blz. 345-347 en 369-371): Bloemkrans van verscheiden gedichten, door eenige liefhebbers der poëzij bij een verzamelt., Amsterdam (Louwijs Spillebouts) 1659. Exemplaar: Amsterdam, UBA, 196 F 6. Geen van beide gedichten in ondertekend, de bladwijzer geeft evenwel aan dat de gedichten door S. van Hoogstraten geschreven zijn.
15. “De Merwe-nimfes zeege-zang”, in (blz. 41-44): Herstelde zeegtriomf van Karel de Tweede, koning van Groot Brittanjen, Vranckrijck en Ierlandt, beschermer des geloofs. Door verscheyde voornaemste Poëten van Hollandt., Dordrecht (Abraham Andriesz) 1660.
16. De roomsche Paulina, ofte bedrooge kuisheit. Treurspel. Door S.v.H., Schoonhoven (Leendert van Hek) 1660. 64 blz.

Exemplaren: Den Haag, KB, 448 J 197; Amsterdam, UBA, Port.ton. 59-28; Leiden, UBL 1100 D 39:2.

17. [Lofdicht] in (A10r): L. van den Bosch, Britannias of herstelde majesteyt, heldendicht., Dordrecht (Abraham Andriessz) 1661. Exemplaar: Amsterdam UBA, OK 77-77.
18. [Gedicht] “Vliegende gedachten”, in (*Gr-v): J. van Oort, Ontlokene roose, bloeyende distel-bloem, en hersnaerde harp: door den alderdoorlughtighsten vorst en prins, Karel Stuart den II. koningk van Groot Britanje, Vrankrijk, en Ierlandt, &c. beschermer des geloofs. Ofte kort verhael, van alle de gedenkwaerdighste beroerten, in de Koninkrijken van Engelandt, Schotlandt, en Ierlandt, voor gevallen sints het Jaer 1640. tot desen dagh., Dordrecht (Abraham Andriesz) 1661. Exemplaar: Amsterdam, UBA, OK 77-77.
19. [Lofdicht] “Op den vertaalden Osorius, &c.”, in: Leven en deurlughtig bedrijf van Emanuel den I. koning van Portugael; behelzende d’ontdecking van Oostindien (…) Uit het latijn van den hooghgeleerden Hieronimus Osorius, bisschop van Slivas, vertaelt deur F.v.H., Rotterdam (François van Hoogstraten) 1661. Een herdruk verscheen in 1663.
20. [Drempeldicht] “Op L.S. Senecas Agamemnon Vertaelt door L. Van Den Bos”, in: L. van den Bosch, L.A. Senecas Agamemnon vertalet door L. V Bos, Dordrecht (Gillis Neering), 1661. Exemplaar: Leiden, UBL 1091 B03.
21. Dieryk en Dorothé, of de verlossing van Dordrecht, treurspel: berijmt door Samuel van Hoogstraten, Den Haag (Henricus Hondius) 1666. 56 blz. Exemplaren: Den Haag, KB, 504 B 254; Amsterdam, UBA, Port.ton. 59-26. Een herdruk met commentaar verscheen te Dordrecht in 1833.
22. [Lofdicht] in: F. van Hoogstraten, Het voorhof der ziele, behangen met leerzaeme prenten en zinnebeelden, door F.v.H. Fortior est qui se quam qui fortissima vincit moenia., Rotterdam (François van Hoogstraten) 1668. Exemplaar: Rotterdam, GAR, AB II B 38.
23. De gestrafte ontschaking of zeeghafte herstelling van den iongen Haegaenveld. Versiert met wonderlyke bejegeningen der Hollandsche Nimfen. Toegeeygent aen de hooggebore prinsessen Elisabet Maria, en Emilia Louisa., Amsterdam (Baltus Boekholt) 1669. 344 blz. Exemplaren: Den Haag, KB, 471 K 16; Amsterdam, UBA, 2774 H4. Met zeven eigenhandige etsen. Achterin dit boek staan Van Hoogstratens gedichten: “Op de verjaring van myn besonderen vriendt Sr. K.v.H.”, ondertekend “Dezen 12. ianuary 1669” en “De vliegende faem, met het droevig bescheit van den brand der stad London” (blz. 337-342).
24. [Bruiloftdicht] Hof-krakkeel, tusschen Pan, Kupido en Uranius: wegens de heerschappy over de eerlijke ionkheit. Tot bruiloftsvermaek opgeoffert aenden eerwaerd: bruidegom Sr. Kornelis Hoorens, en de eerbare bruit juffr. Hester Terwe. In den echten staet vereenigt tot Dordrecht den eersten september 1669. Den Haag (Joh. Rammazeyn) 1669. 12 blz. Amsterdam, UBA, Port.ton. 56-32.
25. Den batavier, op het aenvaerden van het kapiteinschap generael der vereenighde Nederlanden: by zyn hoogheyt Willem Hendrick, prince van Oranjen, &c., verkooren den 24. februarij 1672. Plano. Exemplaar: Den Haag, KB, Pfl. 9664.
26. Vijf gedichten in: Matthijs Balen, Beschryvinge der stad Dordrecht, vervatende haar begin, opkomst, toeneming, en verdere stant: opgezocht, in ‘t licht gebracht, en vertoond, met vele voorname voorrechten, handvesten, keuren, en oude herkomen., Dordrecht (Symon Onder de Linde) 1677.
27. Inleyding tot de hooge schoole der schilderkonst, anders de zichtbaere werelt. Verdeelt in negen leerwinkels, yder bestiert door eene der zanggodinnen. Ten hoogste noodzakelijk, tot onderwijs, voor alle die deeze edele, vrye en hooge konst oeffenen, of met yver zoeken te leeren, of anders eenigzins beminnen., Rotterdam (François van Hoogstraten) 1678. 385 blz. Voor eigen etsen en een zelfportret. Een facsimile uitgave verscheen te Doornspijk (Davaco Publishers) 1969.

 II Ongepubliceerde werken

1. Vertoog aen de Ed. Mog. Heeren en Mrs. van de Rekeninge, der domeinen van de Graeflijkheyt van Hollandt en Westvrieslandt. Wegens de vrydommen van de Munt van Hollandt tot Dordrecht. Een 15 blz. tellend concept, gedateerd 20 november 1674. Den Haag, ARA, Munt, 23.

 III Gedichten op Samuel van Hoogstraten

1. Gedicht uit januari 1635 van Isaack de Koning op SvH. “Op mijn naam, deur I. de Koning mijn groot-vader”, in: (blz. 165-169): S. van Hoogstratens goude schalmey (…), Dordrecht (Abraham Andriessz) 1652.
2. 1650. Lofdichten op Schoone Roseliin of, De getrouwe liefde van Panthus, Dordrecht 1650, van: J. van Someren.J.Ctus; R. Carpentier; K. van Nispen; H.v.J.; H. D. Koningh.
3. 1651. Gedicht van Cornelis van Overstege op het vertrekt van Samuel van Hoogstraten naar Wenen en Italië: “Aan den hooggeleerden poëet en schilder Samuel van Hoogstraten. Op sijn vertreck naar Italien”, in C. van Overstege, Poëzy, wereldlyke en geestelyke, Dordrecht 1661, blz. 131.
4. 1652. Lofdichten voorin S. van Hoogstratens goude schalmey (…), Dordrecht (Abraham Andriessz) 1652, van: J. van Someren; P. Godev­vyck; A. van Nispen; A. van Dorste; Prudenter; F. van Hoogstraeten.
5. 1656. Twee gedichten van Cornelis van Overstege op het huwelijk van Samuel van Hoogstraten en Sara van Balen: “Op het huwelik van den hoog-beroemde poët en schilder Samuel van Hoogstraten, en Juffr. Sara van Balen in huwelijk vereenigt binnen Dordregt, den 18. van somermaand, 1656” en “Huwelikx toezang, op den hoog-geleerden poëet en schilder, Samuel van Hoogstraten, en juffrouwe Sara van Balen”, C. van Overstege, Poëzy, wereldlyke en geestelyke, Dordrecht 1661, blz. 70 en 135.
6. 1660. Lofdichten voorin De roomsche Paulina, ofte bedrooge kuisheit, van: L. v. Bos; W. van Blienberg; J. Teerlinck; A. van Groeningen; Joh. van Domburgh; Z.v.G.
7. 1662. Gedicht van Heijmen Dullaert op Van Hoogstratens vertrek naar Engeland, opgenomen in: H. Dullaerts gedichten, Ed. D. van Hoogstraten, Amsterdam 1719, blz. 160. Een exemplaar van het oorspronkelijke plano of manuscript is niet meer bekend.
8. 1666. Lofdicht voorin Van Hoogstratens Dieryk en Dorothé, of de verlossing van Dordrecht, treurspel: berijmt door Samuel van Hoogstraten, van H. Dullaert.
9. 1669. Lofdichten voorin De gestrafte ontschaking of zeeg­hafte herstelling van den iongen Haegaenveld (…), Amsterdam 1669, van: Baltes Boeckholt; Joh: Rammazeyn; H. Dullaert; W.v.Blyenbergh; L.v.Bos; I.V. Hogenhouck I.C.; R. Karpentier; I. Westerbaen.
10. 1678. Lofdichten voorin Inleyding tot de hooge schoole der schilderkonst, anders de zichtbaere werelt, Rotterdam 1678, van: J. van Someren; C. van Someren; B.T.V.; J. Oudaan; Matthijs Balen; P. van Bracht; F.v.H.; D.v.Hoogstraten.
11. 1678. Lijkdichten van François van Hoogstraten op het overlijden van Samuel van Hoogstraten en Sara Balen: “Ter gedachteniss van mijnen broeder Samuel van Hoogstraeten, Overleden den 19 van Wijnmaend, des Jaers 1678.” en “Op de dood van Sara Balen, Wijlen Huisvrouwe van Samuel van Hoogstraeten, voorgevallen den 21 van Slachtmaend, 1678.” in: F. Hoogstraten, “Mengeldichten”, achterin: J. Hall, De schoole der wereld, Rotterdam 1682.

 IV Verloren of niet teruggevonden drukwerken en manuscripten

1. 1648. Gedicht of stuk in proza met de titel Pascha of Goe-week. Dat Van Hoogstraten een werk onder deze titel uitbracht kan met het nodige voorbehoud worden afgeleid uit de ‘Toe-eygening’ van zijn toneelspel Vryheit der vereenighde Nederlanden uit hetzelfde jaar.
2. 16­62. Een ‘geestig klinkdicht’, vermoedelijk op plano, van Abraham van Groeningen op het vertrek van Van Hoogstraten naar Engeland. Volgens A. Houbraken, De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen, deel II. Ed. Swillens, blz. 127.
3. 1673. In zijn hoedanigheid als Provoost van de Munt schrijft Samuel van Hoogstraten Gulden Annotatien wegens de Hollandsche en Brabandsche Erfmuntplaatzen nevens de oud Coustumen en Gewoonten van de Munt tot Dordrecht en deszelfs loffelijke Privilegien, vergadert uyt de originele oude Boeken en Brieven in ‘t jaar onses Heeres 1673. Dit in 1790 door P.H. van de Wall in de Handvesten, privilegien (…) der stad Dordrecht, op blz. 1079 genoemde manuscript is niet meer aanwezig in het archief van de Munt van Dordrecht.
4. 1678?. SvH schreef ook een pendant of vervolg op zijn Zichtbaere Werelt, met de titel Onzichtbare werelt. Dit manuscript waarnaar hij zelf op blz. 4 van de Inleyding verwijst, is later in het bezit van zijn leerling Arnold Houbraken (A. Houbraken, De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen, deel II. Ed. Swillens, blz. 127).
5. 1678. Volgens een advertentie van 16 maart 1679 in de Opregte Haarlemse Courant, is er een gedrukte catalogus van de nagelaten schilderijen uit het bezit van Samuel van Hoogstraten te verkrijgen bij F. van Hoogstraten te Rotterdam.
6. Een lofgedicht op Johannes Becius van Samuel van Hoogstraten SvH. Volgens J.L. van, ‘De Dordtsche dichtschool, een overzicht’, in: De Tijdspiegel (1905), deel II, blz. 168.

 

B. Secundaire literatuur

Brusati, Celeste A. Artifice & Illusion. The art and writing of Samuel van Hoogstraten. Chicago University Press, 1995.

Roscam Abbing, Michiel (met medewerking van Peter Thissen). De schilder & schrijver Samuel van Hoogstraten 1627-1678. Eigentijdse bronnen & oeuvre van gesigneerde schilderijen. Leiden, Primavera Pers, 1993. 192 pp. 

Thissen, Peter G.B. Werk, netwerk en letterwerk van de familie Van Hoogstraten in de zeventiende eeuw. Sociaal-economische en sociaal-culturele achtergronden van geletterden in de republiek. Amsterdam/Maarssen, APA/Holland Universiteits Press, 1994.

 

Samuel Anne van Hoogstraten (XIII-I)

Renée van Holthe tot Echten-van Hoogstraten (samenst.). Als steeds Uw Samuel. Brieven van ds. S.A. van Hoogstraten op Java 1927-1945. Zoetermeer, Uitgeverij Boekencentrum, 2001. 

Uit de brochure: Samuel Anne van Hoogstraten (1896-1945) vertrok in 1927 met zijn vrouw Thera en hun dochtertje Mineke naar Java, om er als zendings-predikant in dienst van de Nederlandse Hervormde Kerk te gaan werken. In brieven aan zijn vader en (stief)moeder in Arnhem, later Den Haag, beschrijft Samuel zijn leven en werk tussen het Javaanse volk. Het zijn brieven met een diepe inhoud, geschreven in de taal en stijl van die tijd. Ontroerende brieven vaak. Samuels leven, eerst in Mojowarno, daarna Surabaia (Java) speelt zich af in een tijd, die wij ons nu niet meer kunnen voorstellen. Uit zijn brieven komt Samuel naar voren als de diepgelovige man met een grote liefde voor zijn (Javaanse) medemens, met een open oog en groot inzicht in de moeilijke verhoudingen die er waren in de koloniale maatschappij. […]

Klik hier voor een recensie van deze uitgave!